Wereldwijde lithiumprijzen stijgen te midden van een toenemende vraag naar batterijen. Rusland bereidt zich voor om zijn eigen lithiumproductie in 2026 op te starten en tegen 2030 28.000 ton per jaar te bereiken. Een analytisch overzicht voor investeerders.
De wereldwijde lithiumprijzen vertonen een nieuwe golf van stijgingen, te midden van verwachtingen van een drastische toename in de vraag. Begin december stegen de futures voor lithiumcarbonaat op de beurs van Guangzhou tot $13.300 per ton – het hoogste niveau in anderhalf jaar. Op de Londense metalenbeurs overschreden de contracten voor lithiumhydroxide de $10.000 per ton, met een stijging van ongeveer 6% in slechts één maand. Experts koppelen deze opleving aan de perspectieven van een explosieve groei van de batterij- en elektrische transportmarkt in de komende jaren.
Analisten voorspellen dat de mondiale vraag naar lithium in 2026 kan oplopen tot 700-900 duizend ton (omgezet naar puur metaal), wat vele keren hoger is dan het niveau in het midden van de jaren 2020. Ter vergelijking: het Internationaal Energieagentschap schatte het wereldwijde lithiumverbruik in 2024 op ongeveer 220 duizend ton. De spreiding van de voorspellingen is groot, maar iedereen is het erover eens: het verbruik van het "witte goud" zal in versneld tempo toenemen. Tegen 2030 zou de jaarlijkse vraag, volgens verschillende schattingen, kunnen oplopen tot meer dan 1-2 miljoen ton, wat de bloei van de productie van elektrische voertuigen en energiestorage-systemen weerspiegelt.
Batterijen en elektrische voertuigen — de belangrijkste aanjagers van de vraag
De snelle groei in het gebruik van lithium is voornamelijk te wijten aan de ontwikkeling van batterijtechnologieën. Ongeveer 80% van al het geproduceerde lithium gaat momenteel naar de productie van lithium-ionbatterijen, voornamelijk voor elektrische voertuigen. Naarmate de wereldwijde auto-industrie overstapt op elektrische aandrijving, zal de vraag naar batterijen exponentieel toenemen. Experts voorspellen dat de markt voor "groene" batterijen al in de komende 3-4 jaar met honderden procenten zal groeien. Tegen 2028-2030 kan de jaarlijkse productie van elektrische voertuigen wereldwijd oplopen tot 20-25 miljoen stuks, waardoor de lithiumvraag een ongekend niveau zal bereiken. Het grootste deel van de consumptie is geconcentreerd in Azië: ongeveer 90% van de lithiumgronden wordt omgevormd tot batterijen in China, Zuid-Korea en Japan. Deze regio's, evenals Noord-Amerika, zijn toonaangevend in de uitbreiding van de vloot elektrische voertuigen en energiestoragecapaciteiten.
Wie produceert lithium: wereldwijde leiders
Op de wereldwijde lithiumproductiemarkt domineren momenteel enkele landen. De grootste producerende land is Australië, dat goed is voor tot 40% van het wereldwijde primaire lithium. Chili en China behoren ook tot de top drie. Bovendien versterkt de Volksrepubliek China snel zijn aanwezigheid in de sector: het land investeert in nieuwe mijnen, zowel binnenlandse als buitenlandse, en controleert ongeveer 60% van de lithiumverwerkingscapaciteit. Al in de eerste helft van 2025 was het aandeel van China in de wereldwijde productie 28%, en naar schatting kan China tegen 2026 Australië inhalen, en daarmee de grootste lithiumleverancier ter wereld worden en deze positie ten minste tot het midden van de jaren 2030 behouden. Andere spelers, zoals Zimbabwe en Argentinië, breiden ook hun productie uit. In deze race naar het "witte goud" is de rol van Rusland voorlopig minimaal, maar eigen productie kan het land in de loop van de tijd in de club van belangrijke lithiumproducenten opnemen.
Rusland: afhankelijkheid van lithiumimport
Ondanks de wereldwijde hype rondom lithium, is de productie van dit metaal in Rusland tot nu toe vrijwel afwezig. Kleine hoeveelheden (ongeveer enkele tientallen tonnen per jaar) worden alleen als bijproduct gewonnen op het Malyshevo-veld van beryllium in de regio Sverdlovsk. De meeste lithiumbehoeften van de economie komen uit het buitenland. Volgens experts zijn de huidige jaarlijkse lithiumbehoeften van Rusland ongeveer 1000-1500 ton (omgezet naar puur metaal) — en deze worden volledig gedekt door import uit Latijns-Amerikaanse landen en China. Daarbij wordt minder dan de helft van dit volume gebruikt voor de productie van batterijen binnen het land; de rest wordt verbruikt voor de productie van speciale smeermiddelen, hittebestendige keramiek, glas en andere materialen.
Deze afhankelijkheid van import van strategische grondstoffen stelt de plannen voor de ontwikkeling van hoogwaardige technologie industrieën in gevaar. Terwijl de leidende economieën van de wereld actief controle uitoefenen over lithiumbronnen over de hele wereld, begint Rusland pas met inhalen in de ontwikkeling van eigen voorraden van "de nieuwe olie van de 21e eeuw". In het land zijn aanzienlijke lithiumreserves aanwezig — volgens schattingen van het Ministerie van Natuurlijke Hulpbronnen zijn de gedolven minerale reserves ongeveer 3,5 miljoen ton lithiumoxide (equivalent aan ~1,6 miljoen ton puur metaal). Dit potentieel moet nog worden omgezet in daadwerkelijke productie.
Overheidsstrategie: lancering van eigen lithiumproductie
Russische autoriteiten hebben in 2025 duidelijk de koers aangegeven om de achterstand in de lithiumsector in te halen. In februari, tijdens het forum "Technologieën van de Toekomst", beklaagde president Vladimir Poetin zich publiekelijk dat de lithiumproductie in het land nog steeds niet is opgezet — hoewel alle mogelijkheden er waren, en de productie 10-15 jaar geleden al had kunnen beginnen. Op 1 november gaf hij de regering de opdracht om binnen een maand een "routekaart" voor de lange termijn ontwikkeling van de winning en productie van zeldzame en zeldzame aardmetalen (waaronder lithium) goed te keuren. Premier Michail Misjoestin werd aangewezen als verantwoordelijke, wat de prioriteit van dit onderwerp benadrukt.
Er zijn ook specifieke doelen geformuleerd. Volgens de plannen van het Ministerie van Natuurlijke Hulpbronnen moet Rusland tegen 2030 jaarlijks minstens 60.000 ton lithiumcarbonaat produceren — dit is ongeveer gelijk aan 28.000 ton puur lithium per jaar. De uitvoering van dergelijke volumes zou de binnenlandse behoeften van het land volledig dekken en zelfs een exportreserve creëren. Volgens schattingen van het Ministerie van Industrie en Handel is het mogelijk dat het ongeveer zes jaar zal duren om volledige "importonafhankelijkheid" in lithium te bereiken — op deze manier hoopt men tegen 2030 op zelfvoorziening van de Russische markt met eigen lithiumgrondstoffen te komen.
Belangrijke lithiumprojecten in Rusland
Om de gestelde doelen te bereiken zijn al enkele investeringsprojecten gestart of in planning op veelbelovende velden:
- Kolmozerskoye (Murmansk-regio) — het grootste lithiumveld van het land (ongeveer 19% van de totale reserves in Rusland). Ontwikkeld door een joint venture "Polar Lithium" (GMK "Norilsk Nickel" en de mijnbouwdivisie van de staatscorportatie "Rosatom"). De start van de winningsactiviteiten is gepland voor 2028, met een verwachte capaciteit van 45.000 ton lithiumcarbonaat en lithiumhydroxide per jaar tegen 2030-2031.
- Polmostundrovskoye (Murmansk-regio) — een van de grootste lithiumvoorraden op het Kola-schiereiland. De ontwikkelingslicentie is verkregen door AO "Khalmek" en PAO "Krasnoyarsk Chemical and Metallurgical Plant" (project "Arctic Lithium"). Proefwinning van erts is begonnen in 2023, en tegen 2026 is het plan om de productie te verhogen tot 20 duizend ton lithiumcarbonaat per jaar.
- Tastygskoye (Republiek Tuva) — een groot lithiumveld (ongeveer 600 duizend ton lithiumoxide). Ontwikkeld door "Elbrusmetall-Lithium" (onderdeel van de staatscorportatie "Rostech"). De licentie is verkregen in 2023, en de bouw van de weg en de verwerkingsfabriek is aan de gang. Volgens het plan zal het bedrijf in 2027-2028 concentraten van lithiumerts produceren (met daarmee samenhangende niobium, tantalum en tin), die vervolgens in Rusland omgezet zullen worden in lithiumcarbonaat. Het project is gericht op het dekken van tot de helft van de binnenlandse vraag van het land tegen 2030.
- Kovykta (Irkoetsk-regio) — een innovatief project voor de winning van lithium uit ondergrondse pekels op het Kovykta-gascondensatiedepot. Geïmplementeerd met de deelname van PAO "Gazprom" en het Irkoetsk Petroleum Company. In 2022-2023 is de technologie voor sorptie-extractie van lithium ontwikkeld en wordt er gewerkt aan de voorbereidingen voor een proefproductiefaciliteit. Bij succesvolle toepassing van deze technologie, wordt verwacht dat tegen het einde van het decennium de productie van lithiumcarbonaat uit lithiumrijke pekels van Kovykta kan worden gestart.
Perspectieven: Rusland op de wereldkaart van lithium
De realisatie van de geplande projecten kan de positie van Rusland in de wereldwijde lithiumindustrie fundamenteel veranderen. Door tegen 2030 een productievolume van ~28.000 ton per jaar te bereiken, zal het land tot de zichtbare lithiumproducenten gaan behoren (ter vergelijking, in 2024 is dit meer dan de jaarlijkse productie in Zimbabwe of Argentinië). Deze sprongetje zal niet alleen de afhankelijkheid van de binnenlandse markt van import opheffen, maar ook de hulpbronnenbasis versterken voor de ontwikkeling van eigen hoogwaardige technologie-industrieën. In het land worden al productiefaciliteiten voor lithium-ionbatterijen gebouwd — bijvoorbeeld, de fabriek van "Rosatom" voor de productie van batterijcellen in de regio Kaliningrad moet in 2025 worden geopend. De beschikbaarheid van eigen grondstoffen en een volledige cyclus van "erts - batterij" zal Rusland helpen de kosten en risico's in de steeds belangrijker wordende waardeketen van elektrische mobiliteit en energie te verlagen.
Voor investeerders biedt de ontwikkeling van de lithiumsector in Rusland nieuwe mogelijkheden. Grote spelers — zoals "Norilsk Nickel", "Rosatom", "Gazprom" — zijn betrokken bij de extractieprojecten, wat de ernst van de bedoelingen en ondersteuning op het hoogste niveau aantoont. De deelname van de staat en de strategische aard van de programma's verlagen de risico's voor investeerders die geïnteresseerd zijn in dit nieuwe segment. Ongetwijfeld zal veel afhangen van de succesvolle oprichting van de productiefaciliteiten en de conjunctuur van de wereldmarkt, die momenteel volatiel blijft. Desondanks lijkt de vastberadenheid van Rusland om een waardige plek op de wereldkaart van lithium in te nemen in het kader van de wereldwijde race om hulpbronnen voor de "groene" economie een stap te zijn naar diversificatie van de hulpbronnenbasis en versterking van de technologische soevereiniteit van het land.
