Nieuws olie- en gasindustrie en energie, dinsdag 2 december 2025 — onderhandelingen over Oekraïne, markten en uitkomsten COP30

Actuele nieuws uit de olie- en gasindustrie en de energiesector op 2 december 2025: situatie op de olie- en gasmarkt, updates over HER, geopolitiek, investeringen en belangrijke gebeurtenissen in de wereldwijde energievoorziening.

Oliemarkt

• OPEC+ handhaafde tijdens de novembervergadering het huidige productievolume voor het vierde kwartaal van 2025 en het eerste kwartaal van 2026 zonder wijzigingen. Deze beslissing betekent de voortzetting van het bestaande reductieschema (ongeveer 3,2 miljoen vaten/dag) tegen een achtergrond van verwachte afname in de vraag.
• De VS produceren een recordhoeveelheid olie (~13,8 miljoen v/d), terwijl de commerciële olievoorraden stijgen. De toename van de binnenlandse voorraden in de VS en andere landen houdt verdere stijging van de wereldwijde brandstofprijzen tegen.
• Incident in Novorossiysk: Oekraïense drones beschadigden een van de kades van de Kaspische pijpleiding (CPC), waardoor de leveringen van olie naar de haven afnamen. Dit incident veroorzaakte een tijdelijke daling van de CPC-export (~1% van de wereldbevoorrading), wat leidde tot tijdelijke prijsfluctuaties.
• Geopolitiek: onderhandelingen over Oekraïne blijven een belangrijke factor. Het vooruitzicht van een vreedzaam akkoord kan op termijn de sancties tegen Rusland verlichten en de olie- en gasleveringen verhogen. Tegelijkertijd houden de risico's van nieuwe beperkingen en de herschikking van activa de onzekerheid in de sector in stand.

Gasmarkt

• Europese voorraden: aan het begin van het stookseizoen 2025/26 zijn de gasopslagen in de EU voor ongeveer 75-80% gevuld, wat aanzienlijk boven de gemiddelde niveaus ligt. Dit vermindert het risico op gastekorten en houdt de prijzen op een laag niveau (TTF ~30 €/MWh).
• Invoer van LNG: Europa verhoogt actief de invoer van vloeibaar gemaakt aardgas. De opstart van nieuwe terminals in de VS en Australië, evenals de afname van de vraag vanuit Azië, hebben gezorgd voor extra LNG-volumes voor de EU. In 2025 stegen de LNG-stromen naar Europa aanzienlijk, wat helpt bij de diversificatie van de bevoorrading.
• Russische leveringen: Rusland verlegt de focus naar de Aziatische markten. De export via "Power of Siberia" naar China groeit en het project "Power of Siberia-2" wordt verwacht in 2026. Gazprom is in gesprek over het verlengen van contracten met Turkije, terwijl de export via de "Turkstream" behouden blijft. Traditionele routes naar Europa blijven vooralsnog werken via verkleinde kanalen.
• Interne vraag: in Duitsland is de gasconsumptie aanzienlijk gestegen door de afname van de productie van wind- en waterenergie. Dit vertraagt de aanvulling van de opslagen en creëert lokale prijsdruk in de regio, hoewel het Europese systeem in het algemeen de benodigde invoer ontvangt.

Energieoplossingen en HER

• Recordgroei in HER: hernieuwbare energiebronnen voegen capaciteit toe met ongekende snelheid. Zonne- en windenergie in veel landen groeien sneller dan de vraag naar elektriciteit, wat voor het eerst het wereldwijde niveau van CO₂-uitstoot stabiliseert. China en de VS blijven leiders in het uitbreiden van "schone" energie, terwijl Europa zijn ondersteuningsprogramma's geleidelijk aanpast.
• Investeringen in infrastructuur: na COP30 hebben wereldwijde energiebedrijven en regeringen plannen aangekondigd voor grootschalige financiering van netwerkinvesteringen en opslagmogelijkheden. Alleen de energiegiganten hebben beloofd ongeveer $148 miljard per jaar te investeren in nieuwe elektriciteitslijnen en opslagsystemen, wat zal helpen bij een betere integratie van variabele energiebronnen.
• EU-beleid: Brussel zet de koers op energie-onafhankelijkheid voort. Nieuwe maatregelen zijn aangenomen binnen het REPowerEU-programma - er zijn geleidelijke intrekkingen van Russische gas- en olie-invoer gepland tegen 2027, de vereisten voor het vullen van gasopslagen zijn verlengd tot eind 2027, en de financiering voor energie-efficiëntie en schone-energieprojecten wordt versterkt. De versnelde bouw van nieuwe HER-projecten en netwerken wordt besproken.
• Kernprogramma: ondanks de focus op "groene" energie, sluiten landen de nucleaire richting niet uit. Een recent gepubliceerd rapport van de EU geeft aan dat investeringen in kerncentrales (verlenging van levensduur en bouw van nieuwe) ongeveer €241 miljard nodig zullen hebben tot 2050. Tegelijkertijd worden plannen voor kleine modulaire reactoren (SMR) en waterstoftechnologieën ontwikkeld als "bruggen" naar een koolstofvrije economie.

Kolensector

• Lange contracten in Azië: veel landen in de APEC-regio zijn nog steeds genoodzaakt hun hoge kolenconsumptie te handhaven. Jaren geleden afgesloten overeenkomsten garanderen de werking van kolencentrales gedurende tientallen jaren, ongeacht de aanwezigheid van wind of zon. Schattingen wijzen uit dat kolen nog steeds een aanzienlijke bijdrage leveren aan de elektriciteitsproductie in Zuidoost-Azië, hoewel het wereldwijde aandeel van kolen geleidelijk afneemt.
• Wereldwijde trends: desalniettemin hebben verschillende grote economieën aangekondigd gefaseerd te willen afstappen van kolen. De Chinese markt vertoont de eerste tekenen van afname van de uitstoot dankzij de recordinvoer van HER: in 2025 daalde de kolenuitstoot voor het eerst. Zuid-Korea, India en een aantal Europese landen hebben nieuwe doelen gesteld voor het verlagen van het aandeel kolengestuurde generatie en het verhogen van de rol van "schone" energie.
• Klimaatverplichtingen: het einddocument van COP30 bevatte geen directe vermelding van "kolen" (onder druk van exportlanden), maar afzonderlijke landen hebben hun eigen maatregelen aangekondigd. Zuid-Korea zal bijvoorbeeld stoppen met de bouw van nieuwe kolencentrales en geleidelijk bestaande centrales sluiten. Daarnaast werd op de top een internationaal fonds voor het verminderen van methaan gelanceerd (bijdrage van £25 miljoen), wat indirect wijst op een overgang naar schonere energiebronnen.

Aardolieproducten en raffinaderijen

• Veranderende vraag: de vraag naar aardolieproducten verandert ongelijkmatig. Diesel en vliegtuigbrandstof herstellen sneller door de groei van vrachtvervoer en het hervatten van luchtverkeer, terwijl de benzinevraag trager herstelt. Deze verschuiving in de vraag zorgt ervoor dat raffinaderijen hun productie moeten aanpassen (de omvang van diesel en vliegtuigbrandstof verhogen).
• Verwerking: olieraffinaderijen in Azië en het Midden-Oosten draaien bijna op volle capaciteit dankzij een hoog aanbod van ruwe olie. Dit geeft vertrouwen aan de export van aardolieproducten, maar onderdrukt de marges door een overaanbod van ruwe olie. In Europa zijn sommige raffinaderijen overgestapt op de verwerking van oliestromen die niet onder sancties vallen, maar over het geheel blijft de bezettingsgraad van de fabrieken hoog.
• Sancties: beperkingen op Russische aardolieproducten blijven invloed uitoefenen op het evenwicht. De EU en de VS hebben een invoerverbod voor diesel en kerosine uit Rusland ingesteld, wat enkele raffinaderijen heeft gedwongen om alternatieve bronnen te zoeken. Deze maatregelen handhaven de prijzen te midden van een overschot aan ruwe olie, maar stimuleren tegelijkertijd bedrijven om de ontwikkeling van alternatieve brandstoffen en de algehele recycling van bijproducten te versnellen.

Bedrijven en investeringen

• Exploratie en projecten: Europa versoepelt geleidelijk de beperkingen op boringen. In Griekenland werd in november voor het eerst in 40 jaar een vergunning verleend voor een offshore gasveld van Exxon/Energean, terwijl bedrijven Shell en Chevron in Italië en het VK vergunningen hebben ontvangen of verwachten voor de uitbreiding van bestaande velden. Deze stappen weerspiegelen een nieuwe benadering van eigen hulpbronnen zoeken.
• M&A-deals: de activiteit in de sector is hoog. Zo heeft Targa Resources gastransportactiva in het Permian-bekken gekocht voor $1,25 miljard, waarmee het zijn pijpleidingnetwerk in de VS versterkt. Oliehandelaren (bijvoorbeeld Gunvor en Vitol) overwegen deelname aan Amerikaanse schalie-projecten, in een poging hun portefeuille te diversifiëren en langdurige brandstofleveringen veilig te stellen.
• LNG-projecten: investeerders heroverwegen langetermijninvesteringen. De Britse overheid heeft geweigerd $1,15 miljard te financieren voor een LNG-project in Mozambique vanwege veiligheidsrisico's en veranderingen in de wereldwijde agenda. TotalEnergies bereidt zich voor om de werkzaamheden aan dit project te hervatten, maar de timing en financieringsvolumes moeten opnieuw worden beoordeeld.

Geopolitiek en regelgeving

• Sancties en overeenkomsten: onderhandelingen over Oekraïne bepalen nog steeds de markt. Hoewel er nog geen specifieke overeenkomst is, zijn er plannen voor verdere verstrenging van de sancties tegen Rusland na 2025 in discussie. De Europese Unie heeft de verplichte voorschriften voor het vullen van gasopslagen al verlengd tot eind 2027 en nieuwe stimuleringsmaatregelen voor "groene" projecten aangekondigd om energie-onafhankelijkheid te waarborgen.
• Internationale samenwerking: G20-landen en deelnemers aan COP30 hebben afgesproken de financiering van klimaatprogramma's te verhogen. De geschatte behoeften aan steun voor ontwikkelingslanden om klimaatdoelen tegen 2030 te bereiken, bedragen jaarlijks $2,4 biljoen. China en India hebben bevestigd bereid te zijn een belangrijke rol te spelen in de uitbreiding van hernieuwbare energie, terwijl ontwikkelde landen extra investeringen in schone technologieën hebben beloofd.
• Regionale initiatieven: op het niveau van organisaties worden nieuwe entiteiten gevormd. De EU heeft een Platform voor Energie en Grondstoffen opgericht voor gezamenlijke inkoop van kritische hulpbronnen (waterstof, aardgas, etc.). In Azië groeit de samenwerking in de oprichting van regionale gasmarkten en de ontwikkeling van "groene" fondsen. Veel landen ontwikkelen nationale decarbonisatie-roadmaps en introduceren belasting- en subsidiestimulansen voor de overgang naar schone energie.
• Technologische normen: tegelijkertijd worden de emissievoorschriften verbeterd. De VS verscherpen de normen voor methaanemissies op olie- en gaslocaties, terwijl de EU mechanismen ter ondersteuning van schone energie bevordert via koolstofprijsstelling en quota. Deze maatregelen zijn gericht op een versnelde overgang naar een "groene" koers en beïnvloeden de investeringsstrategieën van bedrijven wereldwijd.